Toroslar’ın en doğu ucunu oluşturan Amanos Dağları, deniz seviyesinden başlayarak 2240 metre yüksekliğindeki Daz Dağı’na kadar, İskenderun Körfezi’nin hemen doğusunda adeta bir duvar gibi yükselir ve yalnızca Belen’de geçit verir. Doğu Akdeniz’de kuzeydoğu-güneybatı yönünde uzanan Amanoslar; doğuda Türkoğlu, İslahiye ve Hassa, batıda Osmaniye ve Dörtyol, güneyde Yayladağı, kuzeyde ise Çimen Dağı ile çevrilidir Karadeniz’den Akdeniz’e Açılan Kapı Amanoslar.
Bu dağlar, Türkiye’nin en eski fosilli kayaçlarını barındırmaktadır. Paleozoyik döneme, yani 1. Zaman’a ait bu kayalar, Kambriyen öncesinden itibaren oluşmaya başlamıştır. Kambriyen Dönemi’ne (yaklaşık 542–488 milyon yıl önce) ait denizlerde yaşamış ve nesli tükenmiş olan trilobitlerin (eklembacaklı omurgasız canlılar) fosilleşmiş kalıntıları, bu dönemlerin çeşitli evrelerini temsil eder.
Jeolojik ve Tektonik Açıdan Önemi
Amanoslar, yalnızca yaşlı fosilli kayaçlarıyla değil, aynı zamanda tektonik yapısıyla da Türkiye’nin en önemli bölgelerinden biridir. Çünkü bu dağlar, Afrika ve Arap levhalarının çarpışma noktasında yer alır. Ölü Deniz Fay Zonu’nun kuzey ucu, Amik Ovası’na kadar uzanır. Amanoslar’ın ulaşılması güç, izole jeomorfolojisi ve çeşitli jeolojik yapısı, bitki örtüsünde de büyük bir çeşitlilik yaratır. Dağların uzanış biçimi, bölgenin iklimini etkileyerek özgün bir yapı kazandırır istanbul fun tours.
İskenderun Körfezi’nden birdenbire yükselen zirveler, Akdeniz’in nemli rüzgârlarını tutarak Amanoslar’ın batı yamaçlarına yoğun yağış düşmesine neden olur. Bu nedenle Amanoslar, ortalama 1100 mm yıllık yağış miktarıyla, Türkiye’nin Akdeniz kıyılarında Antalya’daki Bey Dağları’ndan sonra en fazla yağış alan bölgedir. Özellikle 900-1000 metrelerde yağışın 2300 mm’ye kadar çıkması ve yüksek yaz nemi, kuzeybatı yamaçlardaki relik (kalıntı) kayın ormanlarının varlığını sürdürmesine olanak tanır.
Amanos Dağları, su kaynakları bakımından da zengindir. Ancak bu kaynakların bazıları yaz aylarında kurur. Bölgedeki önemli su kaynakları arasında Payas, Deliçay, Uluçınar ve Karaçay yer alır.
Bitkisel Miras
Amanos Dağları, Akdeniz Bölgesi içinde bitki coğrafyası ve endemizm açısından çok özel bir yere sahiptir. Bölgede 1580 bitki taksonu bulunmakta, bunların 251’i Türkiye’ye endemiktir.
Dağların en dikkat çekici özelliklerinden biri de Türkiye’nin kuzeyi ve Balkanlar’ın Karadeniz kıyıları ile benzerlik göstermesidir. Özellikle batı kesimlerdeki nemli ormanlar; doğu kayını, doğu gürgeni, porsuk, ışılgan, ıhlamur ve şimşir gibi Öksin ve Avrupa-Sibirya florasına ait türlerin, güneyde görülebilecek en uç örneklerini oluşturur. Bu kalıntı ağaç toplulukları, bölgenin ekolojik zenginliğinin en önemli kanıtlarındandır.
